آموزش درس خواندن در کمترین زمان برای امتحانات
طبق گزارشات مؤسس? NSSE (National Survey of Student Engagement) دانش‌آموزان دبیرستانی به‌طور متوسط حدود 13-10 ساعت در هفته را به تکالیف و امور مدرسه اختصاص می‌دهند و تنها 11% از دانش‌آموزان بیشتر از 25 ساعت در هفته زمان می‌گذارند.
البته مدت زمانی که در مدرسه حضور دارید محاسبه نشده است! با یک حساب ساده متوجه می‌شوید که دانش‌آموزان بعد از طراحی یک برنامه‌ریزی درسی اصولی، حداقل 8 ساعت از زمان روزان? خود را صرف درس خواندن می‌کنند.
تکنیک های درس خواندن در کمترین زمان
صرف 13 ساعت روزانه برای درس خواندن و تحصیل، نشان از اهمیت بالای ماجرا دارد. البته این مدت زمان برای یادگیری چندین مبحث مختلف کافی نیست! بنابراین به عنوان یک دانش‌آموز دبیرستانی و کنکوری لازم است روش‌های درس خواندن در زمان کم را یاد بگیرید. در ادامه با تکنیک‌های مطالعاتی و درس خواندن در کمترین زمان آشنا می‌شوید که سبب پرش شگفت‌انگیز نمرات‌تان خواهد شد. همراه ما باشید.
چگونه درس بخوانیم تا موفق شویم؟
کیفیت مهم‌تر است یا کمیت؟ چگونه در مدت زمان کوتاه دروس سنگین دبیرستان یا کنکور و حتی دبستان را یاد بگیریم؟ آیا برای موفق شدن به معلم خصوصی نیاز داریم؟
اکثر دانش‌آموزان به دنبال کسب نمرات بالا در زمان کوتاه هستند، اما دقیقاً نمی‌دانند که چه نکاتی را باید رعایت کنند. آیا واقعاً ممکن است که در طول چند هفته یا چند روز نمر? بالا بگیریم؟ بله، امکان‌پذیر است! به شرطی که روش درس خواندن در زمان کم را بلد باشید. در ادامه نکاتی را یاد می‌گیرید که به شما در رسیدن به نمرات بالا کمک می‌کنند.
برنامه‌ریزی درسی؛ اولین قدم در مسیر درس خواندن
نخستین و البته از اقدامات مهمی که باید انجام دهید، برنامه‌ریزی درسی است؛ برنامه‌ای قابل اجرا و کامل که بتواند تمام دروس مورد نیازتان را پوشش دهد. تنظیم روتین روزانه اصلی‌ترین مزیت برنامه‌ریزی است که به عنوان یک محرک قدرتمند برای درس خواندن در کمترین زمان عمل کند. برای این کار میتوانید از checkbox استفاده کرده و کارهای قابل اجرا و اجراشده را وارد کنید.
به علاوه یادگیری، شیوه‌های مدیریت زمان نیز لازم است. کارهای مهم را به دقیق? آخر موکول نکنید! شاید خیالتان راحت باشد که هم? وظایف را انجام داده‌اید اما قطعاً از کیفیت مناسبی برخوردار نخواهند بود. حتی اگر دانش‌آموز کنکوری هستید، هرچقدر هم که راه و روش درس خواندن را بلد باشید، بدون برنامه‌ریزی کنکور هیچ‌چیز پیش نمی‌رود.
افراط و تفریط را فراموش کنید
یکی از بزرگترین معضلات دانش‌آموزان در درس خواندن، عدم رعایت تعادل است. اگر زمان کمی برای مطالعه دارید یا امتحانتان نزدیک است، لازم نیست هم? 15 فصل کتاب را بخوانید! براساس بارم‌بندی فصل‌ها به صورت گزیده عمل کرده و بخش‌های مهم را در اولویت قرار دهید. قطعاً یادگیری صفر تا صد 10 فصل از کتاب بهتر از مطالع? عجله‌ای 15 فصل است.
همچنین تمرکز بر یک درس بخصوص نیز باعث از دست رفتن نمر? سایر قسمت‌ها خواهد شد. برای دست یافتن به نمره و درصد موردنظر لازم است تعادل را حفظ کرده و براساس اولویت‌های موجود و توانایی‌های خودتان مطالعه کنید.
از تصاویر و مثال‌ها غافل نشوید
استفاده از تصاویر و همچنین مثال‌های عینی از شیوه‌های مناسب یادگیری دروس به ویژه در زیست‌شناسی و شیمی است. طبق تحقیقات انجام شده، مغز توجه و علاق? بیشتری به تصاویر و اینفوگرافیک‌ها نسبت به متن از خود نشان داده و آنها را بیشتر در حافظه نگه می‌دارد.
همچنین برخی اوقات یادگیری مفاهیم سخت میشود. در چنین مواردی می‌توانیم از مثال‌های عینی استفاده کرده و فرمول‌ها، تعاریف و... را به اشیاء پیرامون‌مان نسبت دهیم. حتماً به خاطر دارید که حفظ کردن جدول تناوبی عناصر با شعر چقدر راحت و لذت‌بخش بود!
در محیطی آرام درس بخوانید
مطالعه در منزل، جایی که سرشار از شلوغی است، طبیعتاً کار سختی محسوب میشود. در چنین مواقعی درس خواندن در کتابخانه، مدرسه و دانشگاه با توجه به جو علمی می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
علاوه بر این مورد، لازم است تمامی عواملی که سبب حواس‌پرتی و کاهش تمرکز میشود را از خود دور کنید. تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی در صدر لیست عوامل کاهش‌دهند? تمرکز قرار دارد، حواستان را جمع کنید!
سراغ مباحث جدید نروید
بله! اگر کمتر از 24 ساعت فرصت دارید پیشنهاد میشود که سراغ مباحث جدید نروید! هنگامی که یک بخش را برای اولین‌بار می‌خوانید، به چندین مرور نیاز دارید تا مطالب از حافظ? کوتاه‌مدت وارد حافظ? بلندمدت شوند. در صورتی که فرصت مرور ندارید، بهتر است از خیر مطالب جدید بگذرید؛ چون در نهایت نکت? چشم‌گیری در حافظه‌تان باقی نمی‌ماند. تمام تمرکزتان را بر روی مطالبی که از قبل مطالعه کرده‌اید بگذارید و در زمان باقی‌مانده به تکرار و تمرین بپردازید.
مطالع? فعال؛ بهترین روش درس خواندن گروهی
شاید از خود بپرسید که مطالع? فعال (Active learning) دقیقاً به چه معناست؟
کاملاً از اسمش پیداست، باید به یک دانش‌آموز فعال تبدیل شوید! مطالع? فعال یکی از شیوه‌های مطالعاتی پرطرفدار است؛ به ویژه در زمانی که وقت کمی دارید. بسیاری از دانش‌آموزان از این شیوه دقیقاً قبل از برگزاری امتحان استفاده کرده و نکات مختلف را به یکدیگر آموزش می‌دهند و در نهایت هم نتیج? فوق‌العاده خوبی کسب می‌کنند. برای تبدیل شدن به یک دانش‌آموز فعال کافی است موارد زیر را رعایت کنید:
- بحث‌های گروهی داشته باشید و با استدلال، دلایل یکدیگر را به چالش بکشید.
- همانند یک معلم، برای دوستانتان درس توضیح داده و به سؤالات آنها پاسخ دهید.
- پیش‌مطالعه داشته باشید. سؤالاتتان را یادداشت کرده و در زمان مناسب از دبیر بپرسید.
- از اتاقتان برای مطالعه کمک بگیرید! فرمول‌های مهم را روی کاغذ نوشته و به دیوار اتاق بچسبانید. در این صورت، هر لحظه با نکات مهم مواجه می‌شوید.
- هنگام مطالعه، بخش‌های مختلف را به یکدیگر ربط دهید، سؤالات جدید از کتاب ایجاد کرده و ذهنتان را با چالش‌های مختلف روبه‌رو کنید.
حتماً استراحت کنید
استراحت کردن به معنای تنبلی نیست؛ بلکه اگر در حد تعادل باشد، سبب افزایش توانایی ذهن خواهد شد. مدت زمان مطالع? زیست‌شناسی شما دو ساعت است؟ بهتر است آن را به دو باز? 45 دقیقه و یک استراحت 15 دقیقه‌ای تقسیم کنید. اگر تا حالا از این روش استفاده نمی‌کردید، به تکنیک پومودورو سری بزنید!
تکنیک پومودورو یکی از شیوه‌های معروف مطالعاتی است که تمرکز و دقت را افزایش می‌دهد. در این شیوه از بازه‌های کوتاه برای درس خواندن و یک استراحت چند دقیقه‌ای بین آنها استفاده میکنیم. به این ترتیب، مطالب زودتر و طولانی‌تر در ذهنتان ثبت میشود.
هوشمندانه درس بخوانید!
مطالع? 24 ساعته همیشه مترادف با موفقیت نیست! گاهی اوقات به عملکرد هوشمندانه بیشتر از موفقیت نیاز داریم. بسیاری از منابع آموزشی و مشاوران تحصیلی دانش‌آموزان را به سمت مطالع? شبانه‌روزی و ساعت مطالعاتی نجومی سوق می‌دهند، غافل از اینکه موفقیت به ساعت مطالعاتی بسیار بالا وابسته نیست.
اگر مطالع? فعال داشته باشیم، افراط و تفریط را فراموش کنیم، از خلاصه‌نویسی و آموزش تصویری بهره بگیریم و برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشیم، قطعاً آموزش در مدت زمان کوتاه میسر خواهد شد. اینجاست بست? معلم خصوصی پرش به کمک ما می‌آید. این مجموع? آموزشی با ارائ? برنام? منعطف تمام نکات لازم برای موفقیت دانش‌آموزان را در اختیارشان قرار می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر، میتوانید به سایت آموزشی پرش مراجعه کنید.
دیدن کتاب های روی هم چیده شده و حجم درس های نخوانده شده در وقت امتحانات ممکن است حال شما را بد کند و سر در گم بمانید که چگونه میتوانید از دردسری که برای خود درست کردیده اید نجات پیدا کنید. ما شما را با روش های برنامه ریزی کوتاه مدت آشنا میکنیم تا بتوانید در کمترین زمان ممکن خودتان را از این همه سردرگمی خلاص کنید.
در این بخش از رازهای موفقیت در نمناک قصد داریم میانبرهایی را به شما آموزش دهیم تا بتوانید نحوه صحیح درس خواندن در وقت کم را یاد بگیرید و استفاده مفیدی از زمان باقی مانده تا امتحانات را داشته باشید.
نحوه صحیح درس خواندن
چی کم داری؟
با بررسی به نقاط ضعف و قوت خود در مطالب درسی و به جای مرور کردن بخش هایی که کاملا بر روی آن مسلط هستید، به سراغ قسمت هایی از کتاب بروید که تمرینات آن را انجام نداده اید و مطالب آن نخوانده باقی مانده است.
در یک روز باقی مانده به امتحان، به سراغ همه کتابها نروید؛ اگر درسی را هنوز نخوانده اید و تمرین هایش را حل نکرده اید، یکی از بهترین میانبرهایی که میتوانید استفاده کنید این است که به سراغ سوال های مربوط به هر درس و مطالعه بخش هایی از کتاب بروید که پاسخی برای آن نداشتید.
چون با وجود وقت کم باقی مانده ، فقط با کمک آزمون ها و تمرینات هر بخش میتوانید بفهمید که در کدام یک از قسمت ها دچار نقاط ضعف و یا قوت هستید.در نتیجه در قدم اول فقط روی تمرین ها و بخش هایی تمرکز کنید که تسلط کمتری روی آنها دارید.
شک به دلت راه نده
برای قدم دوم باید بخش هایی از کتاب را که اطلاعاتشان را به سختی به خاطر می آورید، بازخوانی کنید. برای این کار، باید به مطالعه بخش های مبهم کتاب بروید. و مثلا اگر از 5 صفحه خوانده شده ، متوجه شدید یک صفحه آن خوب در ذهنتان جای نگرفته، باید یک بار دیگر به سراغش بروید و با مرور آن مطلب آن را کاملا در مغزتان جای دهید.
با عملی کردن این تکنیک میتوانید از اضطرابتان در جلسه امتحان کم کنید و اجازه ندهید که مطلبی ذهنتان را درگیر کند.
به خودت نگاه کن
دقت کنید که برای خود برنامه ریزی انجام دهید که با شرایط روحی و زمان بندی زندگیتان هماهنگ باشد و هرگز برای شرایطی که قادر به فراهم کردن آن نیستید برنامه ای نچینید.
مثلا اگر عادت دارید در تایم مشخصی بخوابید و یا قادر به خواندن حجم مطالبی بیشتر از توانتان نیستید برنامه ریزی نکنید. چون مطمئنن از پس اجرای چنین برنامه ای بر نخواهید آمد.
هیچ وقت در روز های قبل از امتحانات از روش های بقیه دوستانتان در درس خواندن استفاده نکنید چون ممکن است برداشتن سنگی بزرگتر از حد توانتان باشد.
بهترین راه این است که مانند قبل برنامه ریزی کنید و فقط یک ربع بیشتر به ساعت مطالعه تان اضافه کنید و بر طبق عادت خود بهترین تایم ها را برای یادگیری انتخاب کنید .
برنامه را دور نزن
یکی از اصولی که باید آن را رعایت کنید این است که وقتی برنامه را برای خود مشخص کردید سعی کنید طبق همان برنامه مشخص شده پیش بروید و به آن وفادار بمانید و به هیچ عنوان کار یا درس دیگری را جایگزین آن نکنید و طبق ساعت معین شده و برنامه ای که تنظیم کردید ادامه دهید. حتی اگر از درس های دیگر جا مانده اید و یا احتیاج دارید مجددا آن را مرور کنید. چون با این کار ممکن است کل برنامه ریزیتان را نابود کنید و به آن پایبند نمانید.
کم کاری را جبران کن
شاید برایتان جای سوال باقی بماند که اگر به هر دلیل نتوانستیم طبق برنامه پیش برویم و در بعضی از ساعت ها جا مانده اید، چطور باید عقب مانده ها را جبران کرد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که شما باید در برنامه ای که تنظیم می کنید، حتما ساعتی را به عنوان ساعت جبران و یا مطالب عقب افتاده درج کنید.
تا اگر در طول روز از یک قسمت از برنامه تان جا مانده اید و درسی را به طور کامل مرور نکرده اید در ساعت تعیین شده جبرانی به سراغش بروید و آن را تکمیل کنید. به این شکل شما میتوانید برنامه تان را طبق همان روز به پایان برسانید و بهترین نتیجه را دریافت کنید.
شما باید بتوانید برای موفق شدن در موقع امتحانات، همانند دونده ای باشید که فقط به جلو و خط پایان نگاه میکند و گذاشتن ساعت جبرانی در برنامه ریزی درسی تان باعث می شود شما به همچنین هدفی برساید.
کمک بگیرید
برای اینکه در امتحانات مسیر موفقیت را هموارتر کنید میتوانید از فکر جمعی استفاده کنید.مثلا اگر یکی از دوستانتان روی درس فیزیک یا زیست شناسی مسلط است و یا شما خودتان در درس دیگری مهارت دارید میتوانید در یادگیری آن درس به هم کمک کنید و یا هر کدام بخشی از مباحث و جزوه های مهم درس ها را خلاصه نویسی کنید و با هم مبادله کنید. اینگونه میتوانید با دقت و سرعت بیشتری پیش بروید و مطالب را بهتر یاد بگیرید.
به عقب نگاه نکن
شما باید تلاش کنید و از اشتباهات گذشته تان درس بگیرید و اجازه ندهید تا نمره های پایین گذشته و یا موفق نبودن در امتحانات ترم قبل به برنامه ریزتان لطمعه ای بزند.
استرس را دور کنید و به فکر جبران نمره های قبل باشد و با امیدواری پیش بروید. چون استرس و تنشی که برای خود ایجاد میکنید باعث میشود تا قضاوت بی رحمانه ای از خود داشته باشید و نتیجه مطلوب را دریافت نکنید.
هیچ درسی را خط نزن
گزینشی درس نخوانید. هر کدام از مطالب کتاب های درسی دارای اهمیت است و نباید در خواندن و یادگیری آن کوتاهی کنیم و به خیال اینکه، سوالات آن قابل طرح شدن نیست آن را نخوانیم.
این موارد باعث میشود که نمره خوبی از آن درس نگیرید و قائدتا به خاطر همین اشتباه به رتبه خود در کنکور لطمه بزنید. برای همین به شما توصیه میشود برای همه درس ها ارزش قائل شوید و نکات آن را با دقت بررسی کنید.
کنکوری فکر نکن
شما باید همه بخش های یک کتاب را به ترتیب و با دقت مطالعه کنید چون تمام مطالب مانند یک زنجیر به هم وصل هستند و برای اینکه رشته این زنجیر در ذهنتان پاره نشود باید بخش هایی را که فکر میکنید سوالی ندارند را هم بخوانید تا بتوانید بخش های مهم را بعد از قسمت های کم اهمیت درس بهتر یاد بگیرید، مثلا اگر 3 درس اول یک کتاب سوال خاصی نداشته باشد باز هم باید مطالعه شود تا بتوانید مباحث بخش چهارم کتاب را خوب بفهمید و رشته کار دستتان بیاید.
افراط نکن
فقط روی یک درس تمرکز نکنید.چون افراط کردن در درسی و کم کاری کردن در خواندن درس دیگر، باعث میشود تا به نتیجه مطلوبی که برایش زحمت کشیدید نرسید.
سعی کنید توازن را در همه درسها برقرار کنید و برای همه درسها به یک اندازه وقت بگذارید. چون مطالعه زیاد در درسی که به آن علاقه بیشتری دارید باعث میشود از خواندن مطالب کتاب های دیگر باز بمانید و این اشتباهی است که اکثر دانش آموزان مرتکب آن میشوند.
به عنوان مثال، دانش آموزان که در رشته تجربی درس میخواند و بیشتر وقت خود را به مطالعه درس زیست شناسی می پردازد نباید درس عربی را نادیده بگیرد و یا دانش آموزانی که در رشته علوم انسانی درس میخواند و بیشتر وقت خود را صرف خواندن دروس ادبیات میکند و برای درس ریاضی وقت کمتری میگذارد نتیجه مطلوب را در امتحانات نخواهند داشت.
یادداشت کردن کارها
با یادداشت کردن کارهای که در روز دیگر باید انجام دهید می توانید بهترین استفاده را از زمان و روز بعدتان داشته باشید و بر اساس اهمیت برنامه هایتان را اولویت بندی کنید.
مثلا فکر کنید صبح که از خواب پا شدید و برنامه ای برای آن روز خود ندارید و سردرگم هستید که چه درسی را مطالعه کنید و این خودش باعث میشود یک ساعت طول بکشد تا شما تصمیم نهایی را بگیرید و مشخص کنید که چه درسی را آن روز بخوانید و چون زمان خاصی برایش تعیین نکردید ساعت ها طول می کشد تا بتوانید یک مبحث از آن را تمام کنید و به همین راحتی یک روز خود را از دست می دهید. در صورتی که آدم های موفق همیشه از شب قبل می دانند فردا چه کاری را باید انجام دهند.
درس خواندن با صدای بلند
با این تکنیک شما میتوانید بعد از خواندن مطالب و نکات مورد نظر و فهمیدن مفهوم آن، با صدای بلند آن را تکرار کنید تا به این وسیله مطالب را یکبار دیگر تکرار کرده و هم زمان آنها را می بشنوید.
این کار باعث میشود بهتر و مسلط تر مطلب مورد نظرتان را بیاموزید. دقیقا مانند اینکه فردی را جلوی خود تصور کنید که قرار است به او درس بیاموزید و تمام مطالبی را که خواندید به او یاد دهید.
مقابله با وسوسه ها
در هنگام درس خواندن گوشی های خود را خاموش کنید و یا هر چیزی که باعث میشود وسوسه شوید و چند دقیقه ای به سراغ آن بروید از خود دور کنید.
چون ممکن است دقیقا وسط درس خواندن ناگهان وسوسه شوید و به سراغ موبایلتان بروید و دلتان بخواهد چند دقیقه ای در فضای مجازی پرسه بزنید که این بزرگترین لطمه در هنگام وقت و زمان درس خواندن شماست.
استفاده از کارت های فلش
برای اینکه بتوانید راحت تر بعضی از نکته ها ، تعاریف و یا توضیحات را از بر بگیرید و به ذهن سپردن مطالب کمک کنید بهتر است آنها را بنویسید و به صورت کارت های فلش در بیاورید تا با مطالعه آنها بهتر بتوانید مطالب را در ذهن خود حک کنید.
قبل از اینکه برویم سر اصل مطلب، دوست دارم چند کلامی با شما دوستانه صحبت کنم. استرس و اضطراب یکی از مهمترین عوامل موثر در یادگیری است که در زمان امتحانات به سراغ ما می‌آیند. بخش مهمی از این استرس ناشی از آن است که ما خودمان می‌دانیم برای موفقیت در امتحان به خوبی مطالعه نکرده‌ایم. اشتباه نکنید، منظور ما میزان ساعات مطالعه نیست، بلکه میزان کیفیت مطالعه شماست. برای همین هم این استرس بر ما غلبه کرده و باعث میشود حتی مطالبی که بر آنها مسلط هستیم را هم از یاد ببریم.
دلیل اصلی کیفیت پایین و دانش سطحی ما عدم آشنایی با مهارت‌های مطالعه است. مهارت‌هایی مانند نقشه کشی ذهنی، تندخوانی، تکنیک‌های تقویت حافظه و یا حتی افزایش تمرکز همگی باعث خواهند شد تا ما بهتر درس بخوانیم و در نتیجه در آزمون‌ها و امتحانات پیش رو عملکرد بهتری داشته باشیم. در واقع ما به کمک مهارت‌های مطالعه می‌توانیم در زمان خود صرفه‌جویی کنیم، آن‌هم بدون آنکه کیفیت مطالعه و یادگیری ما کاهش پیدا کند. در ادامه مقاله با هم خواهیم دید که این مهارت‌ها و فنون مطالعه چگونه موجب بهبود یادگیری ما میشوند.