بهترین روش تدریس ریاضی اول ابتدایی
روش تدریس ریاضی سال اول دبستان به دانش آموزان نقش اساسی و مهمی را در آموزش ریاضیات، در مقاطع بالاتر، برای دانشآموز ایفا میکند. بنابراین میزان مهارت و تسلط معلم به مباحث ریاضی سال اول ابتدایی و توانایی انتقال این دانش به شاگردان میتواند تعیین کننده وضعیت و سطح ریاضی دانشآموز در مقاطع بالاتر تحصیلی باشد.
از سویی دیگر، معلم علاوه بر تدریس اثربخش این مفاهیم، باید بتواند ذهنیت و نگرش مناسبی را نسبت به ریاضیات و اعتماد به نفس کافی برای مطالع? ریاضی و درک مفاهیم آن در دانشآموزان کلاس اولی خود ایجاد کند.
با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله از مجله اساتید استادبانک (بزرگترین سامانه آموزش خصوصی در ایران) به بررسی روش تدریس ریاضی اول دبستان پرداختهایم. همچنین لینکهای دانلود فایل pdf روش تدریس ریاضی اول ابتدایی (راهنمای تدریس صفحه به صفحه ریاضی اول دبستان) و فایل pdf کتاب ریاضی اول دبستان چاپ 1400 را در اختیار شما همکاران عزیز قرار دادهایم. لطفا تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
نگاهی به کتاب ریاضی اول دبستان
کتاب ریاضی اول دبستان، از 25 بخش (فصل) و 175 صفحه تشکیل شده است. موضوعاتی مانند شمارش، الگوهای عددی و هندسی، حل مساله، اندازهگیری، محاسبات، زمان و آمار، برای تدریس ریاضی پای? اول دبستان در نظر گرفته شده است.
هر بخش از این کتاب، شامل 7 صفحه است. در صفح? اول تنها یک تصویر (لوحه یا نگاره) گنجانده شده که در واقع مقدمهای بر مفاهیمِ 6 صفح? بعدی است.
در انتهای هر صفحه نیز توصیههایی جداگانه برای آموزش بهتر توسط معلم و والدین در نظر گرفته شده است. در برخی از صفحات، تنها یک هدف آموزشی در نظر گرفته شده است. برای برخی دیگر از صفحات نیز دو هدف آموزشی تعیین شده، که در ابتدای هر صفحه با نمادهای مشخصی نشان داده شدهاند.
روش تدریس هر بخش از کتاب ریاضی اول دبستان
در این بخش، ابتدا به بررسی روش تدریس لوحههای کتاب ریاضی اول دبستان میپردازیم. سپس روش تدریس 6 صفح? بعدی هر فصل را مورد بررسی قرار میدهیم.
روش تدریس صفح? اول
بهترین روش برای تدریس صفحه به صفحه ریاضی اول ابتدایی، شروع با تصویر صفح? اولِ هر بخش است. در طول تدریسِ هر فصل، بارها و بارها نیاز پیدا خواهید کرد که به تصویر صفح? اول مراجعه کنید. بنابراین تسلط روی مفاهیمِ گنجانده شده در این صفحه و نحو? تدریس آن از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است.
برای تدریس صفح? اول هر فصل که در ادامه تحت عنوان نگاره یا لوحه نیز از آن یاد شده، لازم است نکات زیر را در نظر بگیرید.
1. انتخاب عنوان
برای تدریس این صفحه، ابتدا باید عنوانی را برای تصویر ارائه شده در نظر بگیرید و آن را به دانشآموزان معرفی کنید. برای مثال برای نگاره شماره یک میتوانید عنوان “آشپزخانه” یا برای نگاره شماره دو، عنوان “خارج شدن از خانه” را در نظر بگیرید. پیشنهاد میکنیم برای انتخاب این عناوین، از کتاب روش تدریس صفحه به صفحه ریاضی اول ابتدایی نیز استفاده کنید.
2. مفاهیم
برای هر یک از بخشهای کتاب ریاضی اول ابتدایی، مفاهیم مشخصی در نظر گرفته شده است. معلم باید به طور دقیق روی مفاهیمی که قرار است در این بخش آموزش داده شود تسلط داشته باشد. بهتر است در ابتدای هر بخش، به دانشآموزان نیز بگویید که در این فصل چه مفاهیمی را یاد خواهند گرفت.
3. مهارتهای مربوط به لوحه
توجه داشته باشید که در هر لوحه، برخی مهارتها نیز متناسب با عنوانی که برای لوحه در نظر گرفته شده است، باید به دانشآموزان آموزش داده شود. این مهارتها صرفاً شامل مباحث ریاضی نیست، بلکه در اکثر موارد، مهارتهای زندگی روزمره را نیز در برمیگیرد.
4. نگرشهای مربوط به لوحه
معلم ریاضی اول دبستان، میتواند با استفاده از تصویر و موضوع هر لوحه و یا داستانی که متناسب با آن نگاره برای دانشآموزان تعریف کرده است، برخی نگرشها و طرز فکرها را چه در زمین? ریاضی و چه در مباحث زندگی روزمره به دانشآموزان منتقل کرده و این آموزشها را در آنها نهادینه کند.
برای مثال در نگار? نهم، تحت عنوان “کلاس درس” میتوان نگرشهای زیر را به دانشآموز منتقل کرد:
- برای شناخت ناشناختهها، همواره باید با آزمایش و مشاهده شروع کرد.
- دایره، مربع و مثلث در طبیعت و تمام ساختههای انسانها دیده میشود.
5. تأثیرات شناختی لوحه
در این قسمت معلم باید تلاش کند تا با توجه به لوحه، برخی مفاهیم شناختی را به دانشآموز منتقل کند. این مفاهیم میتواند در حوز? ریاضی و همچنین در حوز? ارتباطات و زندگی روزمر? دانشآموز باشد. تسلط روی مفاهیم ریاضی و همچنین مطالعات روانشناسی معلم، در این بخش بسیار کمک کننده خواهند بود.
6. تم شناختی
برای تدریس هر نگاره میتوانید یک تم شناختی در نظر بگیرید. این موضوع به میزان مطالعه و خلاقیت معلم نیز بسیار وابسته است. با توجه به تمی که برای هر لوحه انتخاب میکنید لازم است نکات آموزندهای را به دانشآموزان گوشزد کنید. همچنین میتوانید از شاگردان بخواهید در رابطه با این تم، نظرات خود را بیان کنند.
7. ارتباط با صفحات بخش
در این قسمت، با توجه به مفاهیم، مهارتها، نگرشها و تم شناختی که برای این بخش در نظر گرفته شده و قرار است در 6 صفح? بعدی این مفاهیم آموزش داده شوند، لازم است سؤالاتی را از دانشآموزان بپرسید و یا موضوعاتی را مطرح کنید.
برای مثال با توجه به مفاهیم، مهارتها و نگرشهایی که برای نگار? دو در نظر گرفتهاید میتوانید موارد زیر را مطرح کنید:
- از دانشآموز بخواهید اشیاء زیر 5 تا را بدون شمارش با انگشتان مشخص کند (شمارش).
- از دانشآموز بخواهید سمت راست و چپ خیابان را توصیف کند (شناخت جهتها).
- در مورد احتمال آمدن باران و این که گاهی کسی نمیداند چه اتفاقی خواهد افتاد، توضیح بدهد (احتمال).
- به قوانین دوچرخهسواری در خیابان اشاره کنید.
- به نگهداری از کیف و لوازم شخصی اشاره کنید.
- به قوانین راهنمایی و رانندگی برای حفظ امنیت مردم و نحو? رد شدن از خیابان، اشاره کنید.
روش تدریس 6 صفح? بعدی در هر بخش
در کتاب راهنمای روش تدریس ریاضی اول دبستان، روش تدریس هر صفحه به صورت جداگانه آموزش داده شده است. توضیحات هر صفحه شامل اهداف، روش تدریس و توصیههای آموزشی است که در ادامه به آنها میپردازیم.
1. اهداف
در قسمت اول، یعنی اهداف، هدفهای آموزشی مربوط به آن صفحه مشخص شده است. برخی از این اهداف در صفحات مختلف تکرار میشوند. از معلم انتظار میرود که در پایان آموزش کتاب، این اهداف به طور کامل محقق شده باشند.
2. روش تدریس
در قسمت دوم، یعنی روش تدریس، ابتدا پیشنهاداتی برای فعالیتهای عملی ارائه میشود. در مرحل? بعد، باید به صفحه اول آن فصل رجوع کنید و از شاگردان بخواهید تا بین موضوعی که قرار است آموزش دهید و این صفحه ارتباط برقرار کنند. در نهایت آموزشهای مد نظر خود را در مورد صفحهای که در حال تدریس آن هستید، به دانشآموزان ارائه دهید.
3. توصیههای آموزشی
در قسمت توصیههای آموزشی، به نکات مهمی برای بهبود تدریس معلم اشاره شده است. مواردی که معلم باید از آنها پرهیز کند، موضوعاتی که از اهمیت بالایی برخوردار هستند، ابزارهای کاربردی برای آموزش هر صفحه و غیره از جمله مواردی هستند که در این قسمت به آنها پرداخته شده است.
بودجهبندی سالان? ریاضی اول ابتدایی
جدول زیر پیشنهاد بودجه بندی سالان? درس ریاضی اول دبستان را ارائه میدهد که میتواند به برنامهریزی شما برای تدریس خصوصی ریاضی اول ابتدایی کمک کند. زمانبندی ارائه شده در جدول زیر پیشنهادی است. برخی معلمان متناسب با شرایط کلاس و تواناییهای دانشآموزانشان این زمانبندی را تغییر میدهند.

کتابهای کمک درسی ریاضی اول دبستان
روشهای مختلفی برای تمرین بیشتر و بهبود وضعیت درس ریاضی دانشآموزان پای? اول ابتدایی وجود دارد. یکی از این روشها، استفاده از آموزشهای شخصیسازی شده با کمک معلم خصوصی است. استفاده از نمونه سوالات ریاضی اول دبستان نیز میتواند به تکرار و تمرین بیشتر این درس کمک کند. روش دیگر استفاده از کتابهای کمک درسی است.
انتشارات مختلفی در زمین? آموزش ریاضی اول دبستان کتابهای کمک آموزشی معتبری را منتشر کردهاند. از جمل? آنها میتوان به انتشارات گاج، مهر و ماه، خیلی سبز، مبتکران و کلاغ سپید اشاره کرد. هر یک از این کتابها کاربردها و ویژگیهای خاص خود را دارند که معلم میتواند با توجه به نیاز دانشآموز مناسبترین گزینه را به او معرفی کند.
ما در این قسمت به معرفی کتابهای خیلی سبز و رشادت در زمین? آموزش ریاضی اول ابتدایی میپردازیم.
1. کتاب کار ریاضی اول خیلی سبز
کتاب کار ریاضی اول ابتدایی، انتشارات خیلی سبز، مطالب ریاضی پای? اول را در سطح مقدماتی و متوسط پوشش میدهد. این کتاب شامل درسنامههای کاربردی و کوتاه، تمرینات شبیهسازی شده متناسب با تمرینات کتاب برای سطوح مختلف دانشآموزان و پرسشهای چهارگزینهای است. در انتهای کتاب نیز کلید تمرینات محاسباتی، جواب آخر تمرینات مفهومی و پاسخ تشریحی سؤالات مربوط به دانشآموزان پرتلاش ارائه شده است.
2. آموزش و تمرین ریاضی اول دبستان مبتکران (رشادت)
معمولاً کتابهای مبتکران، در مقاطع مختلف تحصیلی، سطح پیشرفتهتری نسبت به سایر انتشارات دارند. رشادت مبتکران یکی از کتابهای کارِ خوب برای دانشآموزان علاقمند و سختکوش کلاس اولی است.
در این کتاب در قدم اول دانشآموز با یک درسنام? قوی که سطح آن کمی بالاتر از کتاب درسی بوده، مواجه میشود. در قدم بعدی سوالات را با ترکیبِ مناسب (از آسان به دشوار) مشاهده خواهد کرد. در آخر نیز پاسخ سؤالات ارائه شده که کیفیت بالایی داشته و مباحث را به زیبایی تشریح کرده است.
برخی نکات مهم در روش تدریس ریاضی اول دبستان
1. تا حد امکان تلاش کنید درس ریاضیات را از حالت خشک و انتزاعی آن خارج کنید. بهتر است ریاضیات به خصوص برای دانشآموزان اول دبستان، با فعالیتهای عملی جذاب و شادیبخش، استفاده از ابزار و اشیای ملموس و بازیها، همراه باشد. آموزش ریاضی اول دبستان با بازی، یکی از بهترین روشهای آموزشی برای دانشآموزان کلاس اول است و از ایجاد اضطراب ریاضی در آنها جلوگیری میکند.
2. کاربردهای هر مبحث را در زندگی روزانه، در حدی که برای دانشآموز کلاس اول قابل درک و جذاب بوده بیان کنید.
3. در آموزش ریاضیات به سبکهای یادگیری دانشآموزان نیز توجه داشته باشید.
4. هم? دانشآموزان، سرعت یکسانی در آموختن مفاهیم ریاضی ندارند و مهارت در انجام فعالیتها را همزمان کسب نمیکنند. بنابراین لازم است که به هم? آنها فرصت کافی برای یادگیری و دستیابی به مهارتهای ضروری داده شود.
مهارت های معلم ابتدایی تضمینی برای کسب درآمد از تدریس خصوصی
یکی از پردرآمدترین شاخهها در تدریس خصوصی، تدریس دروس مختلف مقطع ابتدایی به خصوص پایه اول ابتدایی است. همان طور که گفتیم، برخی از دانشآموزان مفطع ابتدایی دچار اختلالات یادگیری هستند. بسیاری از خانوادهها دانش کافی برای تشخیص این مشکلات را ندارند.
در محیط مدرسه نیز معلم به دلیل تعداد زیاد دانشآموزان ممکن است فرصت لازم برای رسیدگی به مشکلات یادگیری تک تک دانشآموزان را نداشته باشد.
از سویی دیگر برخی از دانشآموزان نیز در پایان دور? ابتدایی قصد شرکت در آزمونهای مختلفی مانند تیزهوشان و نمونه دولتی را دارند. با توجه به رقابت فشرده در این حوزه، این گروه از دانشآموزان نیاز به آموزشهایی فراتر از سطح کلاسها و کتابهای مدرسه دارند.
با توجه به هم? دلایلی که ذکر شد، دانشآموزان و خانوادههای بسیار زیادی هر ساله با اهداف مختلف، نظیر تقویت درسهای ریاضی، دیکته، علوم، روخوانی، موفقیت در آزمونهای تیزهوشان و نمونه دولتی و یا درمان مشکلات یادگیری دانشآموزان ابتدایی، متقاضی معلم خصوصی ابتدایی هستند. به همین دلیل، یکی از پردرآمدترین مقاطع در تدریس خصوصی، مقطع ابتدایی است.
معلمان عزیزی که توانایی و مهارت بالایی در تدریس دروس پایه اول ابتدایی دارند میتوانند با تدریس خصوصی در استادبانک، درآمد بیشتری کسب کنند که از کمترین مزایای آن میتوان به ثبت نام رایگان، حفظ حریم خصوصی اساتید، ساعت کاری منعطف و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.
برای ثبت نام به عنوان معلم خصوصی ریاضی اول ابتدایی کافیست روی بنر زیر یا دکم? سبز رنگ ثبت نام به عنوان معلم خصوصی کلیک کنید.
عملکرد معلمان در دوره ابتدایی در آینده دانش آموزان بسیار تاثیرگذار است، معلم ریاضی اول ابتدایی نقش پررنگتری در این زمینه دارد زیرا دانش پایهای درس ریاضی دانش آموزان از اول ابتدایی شکل میگیرد. بسیاری از افراد اعتقاد دارند که درس ریاضی فقط علم محاسبات است در حالیکه درس ریاضی به پرورش ذهن دانش آموز کمک میکند. معلمان اول ابتدایی، با استفاده از روشهای خلاق و جذاب، دانش آموزان را به یادگیری و حل مسئله تشویق میکنند.
با توجه به نقش بسیار مهم معلمان اول ابتدایی در این مقاله به توضیح روشهای نوین تدریس ریاضی برای دانش آموزان این پایه تحصیلی پرداختهایم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
تدریس ریاضی در گذشته
تدریس ریاضی از ابتدا تا اواسط قرن بیستم به صورت سنتی و کلاسیک بود، اما با اصلاحاتی که صورت گرفت، تدریس نوین به صورت امروزی مورد توجه تمام مدارس جهان قرار گرفت. در سال 1989 میلادی انجمن ملی معلمان ریاضی امریکا هدف از آموزش ریاضی اول دبستان را کسب مهارت تفکر، تجزیه و تحلیل و استدلال منطقی عنوان کرد.
روشهای نوین تدریس ریاضی اول ابتدایی
امروزه تدریس به روش قدیمی منسوخ شده و آموزش با روشهای نوین و خلاقانه طرفداران بیشتری دارد. روشهای نوین تدرس ریاضی علاوه بر یادگیری مباحث درسی به پرورش ذهن دانش آموزان نیز کمک میکند. امروزه روش های خلاقانهای برای تدریس ریاضی وجود دارد که در ادامه به توضیح مختصر هر یک از این روشها پرداختهایم.
1. روش توضیحی
این روش از قدیمیترین و رایج ترین روشهای آموزش است که تنها معلم به تدریس میپردازد و دانش آموزان در سکوت به معلم گوش میدهند. گاهی مدت زمان سکوت دانش آموزان زیاد بوده و خسته میشوند و درپی آن قطعا از مدرسه و درس نیز دور خواهند شد.
در روش توضیحی دانش آموزان حداکثر 15 دقیقه به تدریس توجه میکنند مگر اینکه معلم، با پرسش و پاسخ شرایطی برای تبادل نظر دانش آموزان فراهم کند. استفاده از این روش به یادگیری مفاهیم سرعت میبخشد، اما به همان سرعت نیز از ذهن دانش آموز پاک خواهد شد.
2. روش شهودی
در این روش معلم با تعریف داستانی به دانش آموزان تدریس میکند. نتیجه گیری در این روش توسط دانش آموزان صورت میگیرد تا احساس مسئولیت کنند. استفاده از این روش برای حل مسائل منطقی به کار نمیرود و فقط مسائل کاربردی را دربر دارد. استفاده از این روش تصور اشتباهی از مفهوم مورد نظر میدهد و ممکن است فرایند یادگیری دانش آموز را با مشکل روبهرو کند.
3. روش ارائه قاعده
در این شیوه به ارائه دستورات و قوانینی میپردازند که دانش آموز میتواند با استفاده از آنها اعمال و مسائلی که الگویی از این قاعده هستند را به انجام رساند.
به عنوان مثال خواندن اعداد زوج بالاتر از 20 از قاعده مشخصی پیروی میکند. استفاده از این روش نیز توصیه نمیشود زیرا دانش آموزان را به یک ماشین حساب تبدیل میکند، با این تفاوت که در ماشین حساب احتمال خطا وجود ندارد اما ممکن است دانش آموزان دچار خطا شوند.
4.آموزش ریاضی با مثال
این شیوه ترکیبی از چند روش میباشد، فرض کنید میخواهیم بدون استفاده از تعریف، دایره بودن شکلی را مشخص کنیم. در این حالت چند دایره را در اندازههای متفاوت روی تخته میکشیم و به بچهها میگوییم که این شکلها همگی دایره هستند. حالا چند مستطیل بین دایرهها کشیده و از دانش آموزان درخواست میکنیم تا دایرهها را مشخص کنند، که اینکار را به خوبی انجام میدهند. یادگیری دانش آموزان با این شیوه نسبت به سه روش بیان شده بهتر است.
5. استفاده از تجربه و مشاهده
در این شیوه دانش آموز با مشاهده و تجربه شخصی به یادگیری مفاهیم ریاضی میپردازد. این روش برای دانش آموزان کلاس ششم ابتدایی به بالاتر، که درک بیشتری از مباحث ریاضی دارند، مناسبتر است. روش تجربه و مشاهده نیاز به منابع اطلاعاتی دارد که اگر دانش آموز به این منابع دسترسی داشته باشد، شیوه مناسبی برای تدریس ریاضی خواهد بود.
6. روش تعاونی
در این روش هر دانش آموز در یادگیری مباحث حضور فعال خواهد داشت. روش تعاونی دقیقا برعکس روش شرحی عمل میکند و یکی از بهترین و نتیجه بخشترین روشهای آموزش ریاضی است. روش تعاونی شامل سه بخش شفاهی، کتبی و جسمانی میباشد که در ادامه به توضیح مختصر هریک پرداختهایم.
فعالیت شفاهی: برای مثال خواندن اعداد از 40 تا 50 با صدای بلند برای یادگیری ترتیب اعداد.
فعالیت کتبی: برای مثال دانش آموز سوال و پاسخ را یادداشت کرده و در زمانی که نیاز شد تحویل میدهد.
فعالیت جسمانی: برای مثال شمردن از 1 تا 10 با انگشتان دست برای دانش آموزان اول دبستان.
7. آموزش با مدل
در این روش از تصاویر و مدلها برای یادگیری بهتر و دقیقتر مفاهیم استفاده میشود، معمولا این مدلها به آموزش سریع تر و آسان تر مباحث ریاضی کمک زیادی میکنند.
در این روش دانش آموزان با بازی کردن مفاهیم ریاضی را فرا میگیرند و مطالب آموزشی به سرعت در ذهن دانش آموز تثبیت خواهد شد. دقت کنید مدلهای انتخابی باید برای دانش آموز شناخته شده باشد. استفاده از مدل پیچیدگی مفاهیم ریاضی را کاهش میدهد و همچنین برای دانش آموزان جذاب بوده و توجه آنها را جلب میکند.
8. روش تجزیه و تحلیل
روش تجزیه و تحلیل باید در مراحل اولیه تدریس به کار گرفته شود، در این روش با فراهم آوردن شرایط مناسب، دانش آموز به کشف مفاهیم ریاضی میپردازد و بدون تدریس مستقیم، مباحث به دانش آموز آموزش داده میشود. در این روش نقش معلم، راهنما و دانش آموز جوینده میباشد و به همین دلیل دانش آموز مشتاق یادگیری میشود. روش تجزیه و تحلیل نسبت به روشهای بیان شده وقتگیر است زیرا به کشف و تحلیل مفاهیم میپردازد.
9. روش حل مسئله
روش حل مسئله شیوهای برای آماده کردن دانش آموزان برای زندگی است، زیرا زندگی یعنی مواجه با مشکلات و حل آنها. معلمان باید با فعالیتهای آموزشی، برای دانش آموز مسئله ایجاد کنند تا آنها با فکر کردن، به دنبال راهی برای حل مسئله باشند. این روش وقتگیر است و نیاز به زمان زیادی دارد همچنین معلم باید دانش کافی و تجربه لازم را داشته باشد.
نتیجه گیری
در این مقاله به روشهای خلاقانه تدریس ریاضی و تاثیر آن در یادگیری مفاهیم و زندگی دانش آموزان پرداختیم. معلمان با توجه به شرایط دانش آموز و مفاهیم مورد نظر میتوانند یکی از روشهای بیان شده را انتخاب کنند و به تدریس بپردازند. سامانه تراز نرم افزاری برای مدیریت آموزش است و به شما کمک میکند تا آموزش هدفمندتری داشته باشید. تراز این امکان را به شما میدهد تا با روش دلخواه به دانش آموزان خود آموزش دهید و کلاس مجازی خود را مدیریت کنید.
جهت مشاهده بیشتر امکانات سامانه مدیریت آموزش تراز روی لینک کلیک کنید.
سوالات متداول
چگونه کلاس ریاضی خوبی داشته باشیم؟
راههایی که شما را تبدیل به یک معلم ریاضی خوب میکند شامل موارد زیر میباشد.
- با علاقه ریاضی تدریس کنید.
- بر مباحث ریاضی مسلط باشید و اطلاعات خود را دائما به روز کنید.
- متناسب با هر دانش آموز روش تدریس را تعیین کنید.
انواع روش های تدریس درس ریاضی را نام ببرید؟
روشهای زیادی برای تدریس ریاضی وجود دارند که شامل روش توضیحی، روش شهودی، روش ارائه قاعده، آموزش ریاضی با مثال، روش تجربه و مشاهده، روش تعاونی، روش آموزش با مدل، روش تجزیه و تحلیل و روش حل مسئله میباشد.